Ристо Ѓоргиев-Поговорки и идиоми – втор дел

нигде не го бере – be on pins and needles / be at a
loss / be on tenterhooks

Налет да биде! / Налет да се Стори! – Damn it! / Blast it! / Hang it!

бес си бараше, два си најде – from the frying pan, into the fire /
out of the frying pan, (and) into the fire

стap (ка)ко библија – as old as the hills / (as) old as Methuselah / (as) old as Adam

биволицата е црна ама бело млеко дава – black hen lays a white egg

било и поминало -it’s all over and done with / what’s
done cannot be undone / it’s (all) water under the bridge / nothing
can be done about it / things past cannot be recalled / forgive and
forget / no use crying over spilled milk

влече пo блато – drag into the mire

нема да ти се срони бисерот – it won’t hurt your dignity

не сум богат ефтино да купувам – best is cheapest / the dearer it is,
the cheaper / ill ware is never cheap / a good bargain is a pickpurse

лесно – боза – (as) easy as shelling peas / (as) easy as falling of a log / a piece of cake

болвата бивол ја прави – make a mountain out of a molehill
/ pick holes in sth

борец во/под јорган планина – an armchair fighter

поминува како бос no трње – walk into a buzz saw

заорува прва бразда – break (new/fresh) ground / cut
the first turf

легнува на брашно – give in / come to one’s senses / backdown / pull in one’s horns / eat humble pie / knuckle down under / come to heel / take one’s medicine

не меле брашно со некого – be on bad terms with sb

Bо секое брашно има трици – there is no wheat without chaff /
there is no garden without its weeds / there is a black sheep in
every flock

бричи некого на суво – pull a fast one o make a monkey
out of sb / make a fool of sb

живее како бубрег во лој – live on/off the fat of the land –
have one’s bread buttered on both sides / live in clover live like a
king

му отчита буквица . му отпеа молитва некому – send sb off/away with a flea in his ear

држи/мита буквица некому – teach sb a lesson / give sb a piece of one’s mind / rub one’s nose in (the dirt)

каде бургија не врти, парата врти – money makes the world go round

ако има век, ќе има и лек – while there’s life, there’s hope

имај верба во себе и во своето магаренце – put your trust in God and keep your powder dry / paddle your own canoe

ветар и магла, глувци во табла – a storm in a teacup a tempest in
a teacup / much ado about nothing

јак е на вилици . има јаки вилици – talk nineteen to the dozen / have
a big mouth

става ново вино во стари бочви – put new wine in/into old bottles

повеќе (пати) отколку што имаш влакна на главата – more than you can shake a stick at / more of sth than you/they have had hot dinners

водата и огнот се добри слуги, ама лоши господари – servants make the worst masters / fire is a good servant but a bad master

волкот на ветено не вечера – praise without profit puts little in the
pot / fine words butter no parsnips / he who gives you fair words feeds you with an empty spoon / wish can never fill a sack

волот се врзува за рогови, a човек за јазик – an ox is taken by the horns and a man by his word

мери вошка на кантар – split hairs o be a nitpicker/quibbler

(изгледа како да) му протонале гемиите – look like a wet weekend / down in the dumps / in the doldrums / be/feel down in the mouth / be in low spirits .. feeling low o look/-feel blue

гол и бос – down and out / down at the heels without a shirt to one’s back

ем гол ем зол / ем крив, ем див – the pot calls the kettle black

и за најмилиот гостин три дена се доста -fish and guests stink after three days / the first day a guest, the second day a guest, the third day
a calamity

на непоканетиот гостин местото му е зад врата – who comes uncalled sits unserved / an unbidden guest knows not

Гопспод прво себе си направил брада – charity begins at home

Господ високо, царот далеку – between the devil and the deep
blue sea

кога многу грми, малку врне – dogs that bark at a distance bite
not at hand

Кога ќе се поздравиш со Грк провери колку прсти ти останале
на раката – fear the Greeks, even when they bring gifts

каде даваат – земај, каде маваат бегај – when in Rome do what the
Romans do / swim with the tide/stream

не знае денот што носи ноќта – none knows what will happen to
him before sunset / a men’s destiny is always dark

поарно денеска јајце отколку утре кокошка • поарно свое
јајце отколку туѓа кокошка – better an egg today than a hen
tomorrow / better a sparrow in the hand than a pigeon on the roof

добредојден како мајски дожд – welcome as flowers in May / (as)
welcome as the flowers of spring

расте ко ѓаволот да го трга зa уши – grow like a weed / shoot up

животот не е лесен . животот не e мед и млеко – life is not a bed of roses

од чесен збор не се меси погача – fine words butter no parsnips

плаќа нешто со суво злато – pay the earth o pay a pocket / pay through the nose

вреди суво злато – be worth one’s weight in gold / worth a fortune

злато човек -a heart of gold /an angel (not a man) / kindness itself

ем му иска, ем му стиска – can dish it out but can’t take it / bottle out / lose one’s bottle / punk out

дава некому ишарет – give/drop a hint /// tip sb the/a wink

фалени јаготки, празни кошници – deeds are fruits, words are but
leaves

јазикот е поостар и од сабја – the tongue is not steel yet it cuts
words cut more than swords / a good tongue is a good weapon / the tongue is more venomous than a serpent’s sting / hurtful words are more painful than an inflicted wound

јазикот коски нема, ама коски крши – a word spoken is past recalling ,
least said, soonest mended

капка пo капка – вирче • капка no капка, ќе потече бразда – many a mickle makes a muckle / penny and penny laid up will be many / grain by grain the hen fills her belly

магарешка клупа – adunce’scap / the stool of repentance

клопчето почна да се одврзува – things started untangling / the
tangle started to unravel

секој е ковач на својата среќа – each man is the workman of his
fortune

накиснал до гола кожа – look like a drowned rat / be drenched/soaked to the skin

кој бргу cyди, бргу се кае – from a foolish judge quick sentence

ќе дојде кокошката на седало – you’ll get what’s coming to you / you’ll get what you deserve / when my ship comes home/in

без компас -like a ship without a rudder

дежурен кривец – a scapegoat / a whipping boy

се крсти и со лева и со десна – be stricken dumb / be taken
aback

крстен ли си (ти бре)!? – you must be out of your mind!
you have (got) to be joking!

крстен – недокрстен – be off one’s chumps / have a tile
loose o odd/queer in the head / be nuts

делени круши, спокојни заби – short reckonings make long
friends

на мртво куче вади нож – hares may pull dead lions by the
beard

нема каде куче да го гризне – not have a penny to one’s name

уште лепчето папо го вика – be green (as grass)

кој лете пладнува, зиме гладува – they must hunger in frost that will
not work in heat

исцедува некого (како лимон) // цеди некого (ка)ко лимон – bleed sb white // milk/suck sb dry

ce тресе како лист в гора • се тресе како стап во вода • се тресе како лист на ветар – shake like a jelly // shake in one’s shoes // shake like a leaf

лук и вода – there is nothing to it // milk and water o wishy-washy

има co лопата да ринеш – go/be two a penny // ocean of (books/gold)

камбана без маде – have a loose tongue/mouth // have a big mouth

Што го мазниш? – don’t handle him in kid gloves

човек на мака се познава – when the going gets tough, the tough get going

вади некому маст – pick on sb o drive/send sb up the wall

излегува на мегдан – accept the challenge / measure swords / break a lance

мевлем на рана – a cold hand on a fevered brow // a great comfort o a sight for sore eyes

месо без коски не бива – you have to take the rough with the smooth

дури не ja отепаш мечката, не ја продавај кожата • прво отепај
ја мечката, после продај ја кожата – first catch your hare and then cook
it // catch your bear before you sell its skin

кога ќе дојдат моите пет минути – when my ship comes home/in

не ce мириса(ат) • не се мириса со – be not on good terms no love
lost between // (be) out of tune with // be at loggerheads with sb // (be) in a bad odour with sb

што трезен мисли, пијан зборува – what soberness conceals, drunkenness reveals // in vino Veritas

му брчат муви во главата – have a bee in one’s bonnet

му ги истера мувите од глава – drive crazy ideas out of sb’s head

Bо туѓото око ja гледа раската, во своето гредата не (ја гледа) – first cast out the beam out of thine own eye // and then shalt thou see clearly to cast out the mote out of thy brother’s eye// know your own faults before blaming others for theirs

пapa на рака, Мара под рака – cash and carry

парата и железна врата отвора – money makes the world go round // money talks

фрли пепел • тури (му) пепел – let bygones be bygones // let sth drop // forgive and forget // wipe the slate clean

ни пепел нема во очите – (as) poor as church mouse

ce издига од пепелот – rise from the ashes

друга песна пee – change one’s tune o sing a different song/tune // strike a ew/different note // change one’s mind

пех го бие – be out of luck be jinxed // have a run of tough bad luck // be on a losing streak

некој (го сака) попот, некој попадијата – everyone to his taste // there’s no accounting for taste

поголем поп од Папата – pretend innocence // butter wouldn’t melt in his mouth // bigger catolic than the Pope

фрла ракавица – challenge sb

ги извади ракавиците – fight with the gloves off // take off the gloves

фрлена ракавица – accept a challenge

многу paцe цутеле (многу усти капеле) • многу раце благословени (многу усти колнати) – many hands make light work (too many cooks spoil the broth)

рибата в море, тавата на оган – first catch your hare and then cook
it – catch your bear before you sell its skin

сафра е – be a real pain in the arse // be a real drag

сафра го фати – be bored out of one’s mind // be bored stiff // be fed up // be a real drag!

сина жени кога сакаш, ќерка мажи кога ќе можеш – marry your son when you will, your daughter when you can

кога сиромаштијата ќе тропне на врата, љубовта бега низ пенџере/прозорец – when poverty comes in at the door, love flies out at the window

нема поголем слепец од оној што не сака да гледа – (there’s) none so blind as those that will not see

слепец слеп води – (a case of) the blind leading the blind

(ка)ко слон во стакларница – like a bull in a china shop

подобро грам среќа отколку ока памет – an ounce of luck is worth a pound of wisdom

ќе те праша староста кај ти била младоста – provision in season makes rich house // a spare when you’re young and spend when you’re old

поарно старому под брада, одошто младому под стреја – better be an old man’s darling than a young man’s slave

секој си ја фали својата стока – every man thinks his own gees
swans / / each priest praises his own relics

тикви co расол! – a fat lot // stuff and nonsense! // myhatl – you don’t say! // like hell (you will) // tell me another!

ни трендафил без трн, ни севда без кавга – lovers’ quarrels are soon mended

медената уста железни врати отвора – there is a great force hidden in a
sweet command

устата пена да ти фати (од зборување) – you could talk until you’re blue in the face

a царица, a магарица – all cats are grey in the dark

пред да шиеш, треба да кроиш – don’t put the cart before the horse